Kandil Simidine Kabartma Tozu Konulur mu? – Geleneksel Tatların Ardındaki Bilimsel Gerçek Bazı tarifler vardır ki sadece bir yiyecek değil, bir kültür mirasıdır. Kandil simidi de bunlardan biri. Her kandil günü, mutfağı saran o susam kokusu ve gevrek kıvamıyla çocukluğumuzun, komşuluk ilişkilerimizin, paylaşma geleneğimizin bir parçasıdır. Ama mutfakta her zaman bir tartışma vardır: “Kandil simidine kabartma tozu konur mu, konmaz mı?” Bu yazıda, meseleyi sadece “tarif” düzeyinde değil, bilimsel bir merakla ele alalım. Çünkü mutfağın kimyası bazen en leziz sırları barındırır. Geleneksel Tarifin Kökeni: Kabartma Tozu Nereden Çıktı? Önce tarihsel bir not: Osmanlı mutfak kültüründe kandil simidi gibi “gevrek kurabiye”…
4 YorumRitmik Bilgi Köşesi Yazılar
Protesto Yasal mı? Felsefi Bir Bakış Bir filozofun gözünden bakıldığında protesto, yalnızca sokaklarda yankılanan bir ses değil; insanın varoluşunu, ahlaki sorumluluğunu ve hakikati arayışını temsil eden bir eylemdir. Protesto, modern toplumun sessizlik duvarına karşı bir çığlıktır; adaletsizliğe karşı çıkan bir vicdanın tezahürüdür. Ancak sorulması gereken temel soru şudur: Protesto yasal mı? Ya da daha derin bir biçimde sormak gerekirse, yasal olan her şey meşru mudur? Etik Perspektiften: İtaat mi, Vicdan mı? Etik açısından protesto, bireyin vicdanı ile otorite arasındaki gerilimi görünür kılar. Immanuel Kant, ahlaki değerin dışsal otoriteye değil, bireyin akıl yoluyla ulaştığı ödev bilincine dayandığını söyler. Bu durumda protesto,…
4 YorumKem Göze Gelmek Ne Demek? Psikolojik Bir Mercekten Haset, Enerji ve Algı Üzerine Bir Analiz Bir psikolog olarak insan davranışlarını incelerken beni en çok etkileyen şeylerden biri, insanların görünmeyene yüklediği anlamdır. Duygular, niyetler ve enerjiler çoğu zaman gözle görülmez; ama etkileri derindir. İşte “kem göze gelmek” deyimi tam da bu görünmeyen psikolojik enerjinin halk dilindeki karşılığı gibidir. Türk kültüründe sıkça kullanılan bu ifade, genellikle “nazar değmek” ile eş anlamlı düşünülür — yani birinin olumsuz bakışının başka birine zarar verebileceği inancını taşır. Ancak psikolojik olarak bu deyim, yalnızca batıl bir inanç değil; derin bir bilişsel, duygusal ve sosyal dinamiğin yansımasıdır. —…
8 YorumGülme Terapisi: Felsefi Bir Bakış Açısı Gülmek, insanın doğasında var olan, her anı paylaştığı, yaşadığı duygusal bir ifadenin en saf halidir. Ancak, gülme sadece bir eğlence aracı olmanın ötesinde, insanın içsel dünyasını anlamaya ve dönüştürmeye yönelik bir terapi aracına dönüşebilir mi? Gülme terapisi, sadece eğlencelik bir rahatlama yöntemi değil, aynı zamanda insanın varoluşsal ve ontolojik sorunlarına da derinlemesine dokunan bir yaklaşımdır. Peki, gülmek, gerçekten ruhsal sağlığı iyileştirici bir etki yaratabilir mi? Bu soruyu anlamak için gülmenin etik, epistemolojik ve ontolojik temellerine bir göz atalım. Gülme Terapisinin Etik Temelleri Gülme terapisi, insanın kendi içindeki derin duygusal sıkıntıları ve bedenindeki gerginlikleri çözmeye…
Yorum BırakKalsiyum Fosfat Nerelerde Bulunur? Basit Listelerin Ötesinde, Görmediğimiz Bağlamlar Şunu peşin söyleyeyim: “Kalsiyum fosfat nelerde bulunur?” diye sormak, çoğu zaman hızlıca bir liste beklemektir; oysa bu listeci yaklaşım bizi yanıltır. Ben tartışma yaratmayı seven biriyim ve bu konuda iddialıyım: Kalsiyum fosfatı yalnızca “nerede var” diye aramak, onu nerede, nasıl, hangi amaçla ve hangi etkilerle kullandığımız gerçeğini görünmez kılar. Bu yazı, tam da o görünmez bağlamları masaya yatırmak için var. Kısa Özet: Kalsiyum fosfat; bedenimizde (kemik/diş), süt ürünlerinde (kazein misellerinde), kemikli konservelerde, takviyelerde, unlu mamullerde E341 katkı maddesi olarak, bebek mamalarında/bitkisel sütlerde güçlendirici olarak, diş macunlarında/hidroksiapatit formunda ve gübre/fosfat kayası gibi…
Yorum BırakGübre Çeşitleri Nelerdir? Bir Sosyolojik Bakış Giriş: Toplumsal Yapılardan Toprağa Uzanan Bir Hikâye Toplumsal yapıların derinliklerinde dolaşırken, bireylerin doğa ve emekle kurduğu ilişkiyi anlamak bazen bir tarlada başlayan hikâyeye dönüşür. Bir araştırmacı için gübre, yalnızca tarımsal bir unsur değil; emek, üretim, paylaşım ve toplumsal cinsiyet rollerinin iç içe geçtiği bir semboldür. Tıpkı toplumun yapısında olduğu gibi, gübre de dönüşümün, yeniden üretimin ve yaşamın sürekliliğinin simgesidir. Bu yazıda, gübre çeşitleri nelerdir sorusuna yalnızca biyolojik ya da tarımsal bir yanıt aramayacağız. Bunun ötesinde, bu kavramı bir sosyolojik mercekten inceleyecek, üretim ilişkilerinden toplumsal normlara kadar uzanan bir analiz yapacağız. Çünkü gübre, toprağı verimli…
8 YorumGözenek Sıkılaştırmak İyi mi? Psikolojinin Aynasında Cilt, Algı ve Benlik Bir psikolog olarak insan davranışlarını incelerken sıklıkla bedenle zihin arasındaki karmaşık ilişkiye takılıp kalırım. Çünkü insanın kendine bakışı, yalnızca aynadaki yansımasıyla değil; o yansımanın zihninde uyandırdığı duygularla da şekillenir. Son yıllarda “gözenek sıkılaştırmak” gibi estetik odaklı ifadeler, sadece güzellik endüstrisinin değil, aynı zamanda psikolojinin de ilgisini çekiyor. Peki, gözenek sıkılaştırmak gerçekten iyi mi? Yoksa bu arayış, modern insanın mükemmellik takıntısının yeni bir tezahürü mü? Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Mükemmel Cilt, Mükemmel Benlik Algısı Bilişsel psikolojiye göre, insan zihni dış dünyayı filtrelerken sürekli karşılaştırmalar yapar. Bu süreçte medya, sosyal ağlar ve güzellik…
Yorum BırakGörsel – İşitsel – Dokunsal Ne Demek? Öğrenmenin Çok Boyutlu Doğasına Pedagojik Bir Bakış Öğrenme, sadece bilgi edinme süreci değildir; dünyayı duyularımızla kavrama, anlamlandırma ve yeniden inşa etme sanatıdır. Her öğrenci biriciktir ve öğrenme biçimleri, tıpkı parmak izleri gibi kendine özgüdür. Bir eğitimci olarak sınıfta her gün gördüğüm şey şudur: Bazı öğrenciler gözleriyle öğrenir, bazıları kulaklarıyla, bazılarıysa elleriyle. İşte bu nedenle “görsel–işitsel–dokunsal” kavramı, yalnızca bir sınıflandırma değil, öğrenmenin çok boyutlu doğasını açıklayan bir penceredir. Öğrenmenin Duyusal Haritası: Görsel, İşitsel ve Dokunsal Zekâ Howard Gardner’ın Çoklu Zekâ Kuramı, bireylerin farklı yollarla öğrendiklerini ortaya koymuştur. Bu kurama göre her insanın baskın bir…
Yorum BırakGuatr Kendi Kendine Geçer mi? Psikolojik Bir Mercekten Bedenin Sessiz Mesajları Bir psikolog olarak her zaman şu soruyla yola çıkarım: İnsan bedeninin diliyle zihnin dili arasında nasıl bir bağ vardır? Çünkü insan, yalnızca düşünen değil, aynı zamanda hisseden ve bedenini duygularının bir uzantısı olarak yaşayan bir varlıktır. Bu nedenle “Guatr kendi kendine geçer mi?” sorusu, sadece bir tıbbi merak değildir; aynı zamanda insanın bedenini, zihnini ve duygularını nasıl anlamlandırdığıyla da ilgilidir. Guatr, tiroid bezinin büyümesiyle ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Ancak bu büyüme, çoğu zaman sadece biyolojik bir süreç değildir; stres, kaygı, bastırılmış duygular ve yaşam biçimiyle de iç içedir.…
Yorum BırakGrev Yasağı Ne Zaman Kalktı? Türkiye’de Emeğin Sessizlikten Söze Dönüşü Bir Tarihçinin Gözünden: Sessizliğin Ardındaki Ses Tarihi anlamak bazen sadece olayları değil, sessizlikleri de okumaktan geçer. Grev yasağı da işte böyle bir sessizlik dönemidir — emeğin sesinin susturulduğu, alın terinin kelimelere dökülemediği bir zaman. Bir tarihçi olarak dönüp baktığımızda, bu yasağın kalkışı yalnızca bir hukuki değişiklik değil, aynı zamanda toplumun kendi vicdanıyla hesaplaşmasıdır. Grev hakkı, yalnızca bir işçi talebi değil, adaletin toplumsal hafızaya yeniden yazılmasıdır. Erken Cumhuriyet Dönemi: Hak Arayışının Sessiz Yılları Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye, sanayileşme sürecini henüz yeni yeni başlatmıştı. Bu dönemde öncelik, ulusal kalkınma ve ekonomik istikrar…
Yorum Bırak